Het licht dat neerdaalt door een groen bladerdak, de stralend blauwe middaghemel, het gouden oktoberlicht – we kennen allemaal de "archetypische" lichtsferen die de mensheid al zo'n 300.000 jaar begeleiden en ons leven bepalen. TRILUX sponsort het project NatürLicht. Dit project is gericht op het beter begrijpen van de behoeften en gevoelens die gepaard gaan met licht, om deze kennis nuttig te kunnen toepassen in de vorm van Human Centric Lighting (HCL).
 

Archetypen zo aangenaam mogelijk nabootsen

 

Hoe beïnvloedt het daglicht ons? Welke archetypische lichtsferen en chronobiologische verbanden zijn er? TRILUX wil er het fijne van weten en ging in het kader van het project NatürLicht op zoek naar eigen ervaringen. Daarvoor trok een projectteam naar het afgelegen openluchtmuseum Gut Lohhof, tussen Soest en Hamm in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, om daar vier dagen lang samen te leven en te werken zonder enige vorm van kunstlicht. Ieder teamlid hield daarbij zichzelf goed in de gaten, om erachter te komen hoe de natuurlijke lichtscènes in verschillende situaties verschillende stemmingen en dynamieken uitlokken. Als centrale post bouwde het projectteam een ca. 30 m2 grote transparante lichtkoepel met mogelijkheden om te zitten en te werken. Overnachten deden de deelnemers in privétenten. Overdag stonden zowel individuele opdrachten, gezamenlijke workshops als vrije tijd op het programma. De deelnemers mochten vrij kiezen of ze plaatsnamen in de lichtkoepel dan wel op een willekeurige plek in de vrije natuur. De resultaten werden bijgehouden in persoonlijke dagboeken en gestructureerde vragenlijsten en vervolgens tijdens discussierondes in groepen besproken.

In het kader van het project identificeerde en onderzocht het team een reeks natuurlijke, archetypische lichtsferen, waaronder de rustgevende sfeer onder een groen bladerdak in de stralende zon. Hoe kunnen deze effecten zo natuurgetrouw mogelijk worden nagebootst met kunstmatige verlichting? Om deze vraag te beantwoorden, werd een deel van de transparante lichtkoepel vervangen door speciale lichtpanelen, die – zoals beeldschermen – niet alleen gekleurd licht kunnen uitstralen, maar ook beelden kunnen weergeven. Uit de eerste testen kwam naar voren dat het lichtgevende beeld van een bladerdak weliswaar de gewenste lichtsfeer creëert, maar door de betrokkenen ervaren wordt als te opdringerig. Abstracte, 'vage' lichtsferen, die alleen het kleurenschema gebruiken, werden als duidelijk aangenamer beoordeeld. Onlangs werd de lichtkoepel ook getoond op de Professional Lighting Design Convention (PLDC) in Rotterdam. Veel bezoekers hebben deze kans benut om in de lichtkoepel verschillende lichtsferen te ondergaan. In de winter 2019-2020 wordt het project voortgezet aan de hogeschool voor toegepaste wetenschap en kunst (HAWK) in het Duitse Hildesheim onder leiding van Dipl-Ing. Norbert Wasserfurth-Grzybowski.

 

Foto: NATÜRLICHT