Dbałość o środowisko naturalne jest coraz częstszym przejawem społecznej odpowiedzialności polskich przedsiębiorstw. Prócz względów wizerunkowych, znaczenie dla wzrostu popularności ekologicznych rozwiązań ma rachunek ekonomiczny. Przykład należącego do Kompanii Piwowarskiej Browaru Dojlidy w Białymstoku pokazuje, że modernizacja oświetlenia może być inwestycją o bardzo krótkim czasie zwrotu.

Specyfika produkcji i uwarunkowania modernizacji

Kompania Piwowarska to potentat polskiego rynku piwa z rocznym wolumenem sprzedaży utrzymującym się na poziomie 13-15 milionów hektolitrów. Do portfela marek KP należą między innymi: Tyskie, Żubr, Lech, Książęce, Redd's, Pilsner Urquel, Grolsch i Kozel. Firma przoduje w zakresie inicjatyw związanych z ekologiczną odpowiedzialnością biznesu – jej plan rozwoju na lata 2010-2020 zakładał zmniejszenie poziomu dwutlenku węgla emitowanego przez browary o 50%. Modernizacja oświetlenia w magazynie wyrobów gotowych Browaru w Białymstoku, jaką kompleksowo przeprowadził TRILUX Polska, było jednym z ciekawszych inwestycji zrealizowanych w ramach tej strategii.

Opis zastosowanych rozwiązań

Wykorzystanie świetlików dachowych w całkowitym oświetleniu magazynu: światła jest tyle, ile w rzeczywistości potrzeba. Foto: TRILUX

Zredukowanie zużycia energii o 75-85% względem stanu początkowego umożliwiła dwuaspektowa modernizacja oświetlenia wewnętrznego. Zastane metalohalogenkowe oprawy high-bay starej generacji zastąpiono ledowymi liniami szybkiego montażu E-Line. Szacuje się, że oszczędności wynikające z tej zmiany technologicznej sięgają 50%.

Dalsze ograniczenie zużycia energii elektrycznej możliwe było dzięki zastosowaniu trzech typów czujników, pozwalających na zautomatyzowane sterowanie oprawami w zależności od: natężenia światła dziennego, stopnia zapełnienia magazynu oraz czynności prowadzonych w zakładzie.

– Czujniki natężenia światła dziennego pozwalają na dostosowanie pracy opraw do ilości naturalnego światła docierającego do pomieszczeń browaru przez dachowe świetliki – podkreśla Filip Gabryelczyk, ekspert TRILUX Polska odpowiedzialny za realizację projektu w Browarze Dojlidy. – Dotychczas oprawy pracowały pełną mocą, niezależnie od natężenia światła wewnątrz. Zaimplementowanie systemu sterowania działającego w oparciu o czujniki światła dziennego pozwoliło na duże oszczędności, szczególnie w miesiącach letnich, kiedy dzień jest długi, a światło słoneczne wystarczająco mocne – tłumaczy ekspert.

Inteligentny układ sterowania wdrożony w ramach modernizacji oświetlenia pozwala na optymalizację pracy opraw również w zależności od stopnia zajętości miejsc paletowych. Dzięki czujnikom odległości, system jest w stanie rozpoznać stopień zapełnienia przestrzeni magazynowej. Oprawy są automatycznie wyłączane w obszarach zajętych przez palety tak, aby nie oświetlać miejsc chwilowo nieużytkowanych przez pracowników.

Optymalizacja pracy opraw w zależności od stopnia zapełnienia przestrzeni magazynowych. Foto: TRILUX

Alejki robocze w magazynie wyrobów gotowych Browaru Białystok. Foto: TRILUX

W procesie modernizacji oświetlenia szczególną wagę przywiązywano do zapewnienia odpowiednich warunków w alejkach roboczych, w których w danym momencie przebywają ludzie. Czujniki ruchu rejestrują ich obecność, rozświetlając aktualnie używane strefy. Gdy w danym korytarzu nikogo nie ma, wysyłany jest sygnał obniżenia natężenia światła.

Wyodrębniono obszary, w których w momentach bezruchu natężenie światła spada do 25% wartości. W innych jest ono całkowicie wygaszane. Wysterowanie poszczególnych stref ustalono na podstawie obserwacji ruchu w magazynie, jak również po konsultacjach z użytkownikami. Celem było zapewnienie optymalnych warunków pracy i wygenerowanie jak największych oszczędności.

Aby dopełnić proekologicznych modernizacji, wymianie poddano również zewnętrzne oświetlenie magazynów browaru. Rozmieszczone na elewacji zakładu, wysokoprężne lampy sodowe starej generacji zastąpiono oprawami LED, zapewniającymi zmniejszenie zużycia energii o około 50%.

Oświetlenie zewnętrzne jako dopełnienie proekologicznej modernizację Foto: TRILUX

Wymierne korzyści związane z modernizacją

W kontekście implementacji opraw LED często rozważa się, czy wysokie koszty inwestycji są uzasadnione skalą wynikających z nich oszczędności. Przykład Browaru Dojlidy zdaje się przemawiać na korzyść wykorzystania diod emitujących światło. – W browarze Kompanii Piwowarskiej wskutek modernizacji oświetlenia, związane z nim średnie zużycie energii elektrycznej zmniejszyło się w okresie zimowym z 24 do nawet 6 kW– wskazuje Filip Gabryelczyk. – Czas zwrotu z inwestycji został oszacowany na 1 rok i 7 miesięcy. Po tym okresie, oszczędności wynikające ze zmniejszenia kosztów pobieranej energii przekładają się na czysty zysk dla inwestora – podsumowuje ekspert TRILUX Polska.

Po realizacji wdrożenia, eksperci TRILUX wykonują okresowe przeglądy instalacji. W ich ramach możliwa jest korekta wysterowania ustawień systemu oświetlenia w razie zmiany organizacji procesów w zakładzie. Regularnie kontrolowany jest także stan techniczny opraw. Ostatni przegląd instalacji, przeprowadzony z początkiem listopada 2020r., pokazał, że po pięciu latach od czasu przeprowadzenia modernizacji system jest nadal sprawny, normy są spełnione a oprawy pracują w sposób prawidłowy. To tylko potwierdza sens wdrażania inteligentnych systemów oświetleniowych zwłaszcza w sytuacji, kiedy z dniem 1 stycznia 2021r. na rachunkach za energię pojawią się nowe opłaty mocowe.