E-Line Pro

Visions

Eersteklas LED renovatie in scholen

Optimale randvoorwaarden voor een slimme LED renovatie in scholen

In scholen wordt niet alleen lesgegeven en geleerd, maar wordt ook de toekomst vormgegeven en doorgegeven. Door een enorme renovatieachterstand zijn de omgevingen waarin moet worden gewerkt echter niet altijd optimaal. Een verlichtingsrenovatie is een eenvoudige en doelgerichte manier om daar verandering in te brengen. Door conventionele armaturen uit te rusten met slimme LED-technologie worden energiekosten bespaard, terwijl tegelijkertijd de leeromstandigheden en de sfeer in de scholen sterk verbeteren. Dankzij slimme plug-and-play oplossingen is de renovaite snel, eenvoudig en veilig te realiseren.

1. Waarom is een LED-renovatie in scholen nuttig of nodig?

Nieuwe voorschriften en normen (zoals de Ecodesign-richtlijn en de RoHS-richtlijn) verbieden het op de markt brengen van bepaalde soorten lampen, waaronder T5- en T8-fluorescentielampen sinds eind 2023. Dat betekent dat in verlichtingsinstallaties die deze lampen gebruiken, defecte lichtbronnen uiteindelijk niet meer vervangen kunnen worden. Bovendien belast een conventionele en inefficiënte verlichting het schoolbudget elke maand met hoge en vooral vermijdbare energiekosten. Natuurlijk kost een LED-renovatie ook geld, maar de investeringskosten worden in veel gevallen al gecompenseerd door de besparingen op het energieverbruik en binnen enkele jaren terugverdiend. Bovendien ondersteunt de overheid de overschakeling op LED-technologie met talrijke steunmaatregelen.

2. Welke eisen stelt een moderne school aan de verlichting?

De situatie op scholen is grondig veranderd. In plaats van frontaal onderwijs domineren nu coöperatieve, interactieve leermodellen. Tegelijkertijd maken digitale apparaten als smartboards en tablets hun opmars, waardoor nieuwe eisen gesteld worden aan de verlichting in klaslokalen. Er is behoefte aan verblindingsvrije oplossingen die beeldschermwerk ondersteunen en tegelijkertijd het schoolbord of whiteboard gelijkmatig verlichten, zonder storende reflecties. Doorgaans worden hiervoor armaturen met een asymmetrische lichtverdeling ingezet, die het licht gelijkmatig over het hele schoolbord verdelen in zowel horizontale als verticale richting. Ook lichtmanagement wint aan belang. Enerzijds omdat een sensorsturing (op basis van aanwezigheid en daglicht) bijdraagt tot een lager energieverbruik. Anderzijds omdat daarmee de verlichting precies gedimd kan worden en er een lichtkleur gekozen kan worden die perfect afgestemd is op de specifieke situatie en de uit te voeren taak. 

Verder worden nu ook hogere esthetische eisen gesteld. De school wordt niet meer als een louter functionele ruimte beschouwd, maar heeft nu ook een sociale rol te vervullen. Moderne scholen worden gekenmerkt door aantrekkelijk ingerichte ruimtes die een positieve leeromgeving creëren. Ook hier spelen lichtkwaliteit en armatuurdesign een centrale rol.

3. Welke verlichtingssterkte is ideaal voor klaslokalen? 

Een goede en voldoende heldere verlichting schept in klaslokalen optimale omstandigheden voor leersucces. Studies tonen aan dat de leessnelheid toeneemt en de foutfrequentie daalt bij optimale visuele omstandigheden. Verder vermindert goed licht met voldoende verlichtingssterkte de bewegingsonrust. 

Verschillende normen en voorschriften leggen de verlichtingseisen voor scholen vast, bijvoorbeeld de norm voor werkplekverlichting EN 12464-1 en aanvullend, bijvoorbeeld in Nederland het programma van eisen (PvE) voor 'Frisse Scholen'. De aanbevolen verlichtingssterkte verschilt afhankelijk van het type ruimte en de beoogde classificering. In klaslokalen is minimaal 300 lux vereist conform de norm voor werkplekverlichting. Terwijl bijvoorbeeld Frisse Scholen Klasse A 500 lux wordt aangehouden. en in vaklokalen (voor bijvoorbeeld natuurwetenschappen, tekenen) zelfs 500 lux. Ook voor de gelijkmatigheid, de kleurweergave, de verblindingsbeperking en de lichtkleur zijn er normwaarden vastgelegd. Deze verschillen ook van klasse tot klasse. In klasse C (voldoende) gaat men uit van een gelijkmatigheid van minimaal 0,6 met een UGR van <19 zonder specificatie van een R9-waarde. Bij klasse A (uitmuntend) ligt de lat met een gelijkmatigheid van 0,6 en een UGR van <16 en een RR9-waarde van minimaal 50. Gedetailleerde praktijkgerichte informatie is terug te lezen in de TRILUX Beleuchtungspraxis.

4. Financiering – Welke steunmaatregelen zijn er voor de LED-renovatie van scholen?

De overheid ondersteunt de LED-renovatie van verouderde conventionele verlichting met verschillende steunprogramma's.  

  • De Duitse staat draagt via de Bundesförderung für effiziente Gebäude (BEG) maximaal 15 procent van de kosten van de LED-renovatie en de helft van de uitgaven voor een energie-efficiëntie-adviseur.
  • Het Duitse ministerie van Economie en Klimaat (BMWK) neemt 25 procent van de renovatiekosten voor binnen- en buitenverlichting voor zijn rekening, op voorwaarde dat de relighting minstens 50 procent CO2-uitstoot bespaart en er een slimme lichtsturing wordt gebruikt. 

Alle armaturen van TRILUX voldoen aan de subsidiëringsvoorwaarden inzake energie-efficiëntie en duurzaamheid. Bovendien zoekt TRILUX samen met steden en gemeenten naar de optimale financiering voor het specifieke project.

Bekijk nu de oplossingen

5. Welk potentieel biedt lichtmanagement voor scholen en opleidingsinstellingen?

Lichtmanagement is niet verplicht in scholen, maar het biedt zoveel potentieel dat er bij een renovatie zeker rekening mee moet worden gehouden. De koppeling in een netwerk en sensorsturing (op basis van aanwezigheid en daglicht) maken een energiebesparing die kan oplopen tot 85 procent mogelijk in vergelijking met een ongeregelde verlichting met conventionele lampen.

6. Hoe hangen lichtkwaliteit en bioritme samen?

Licht is niet alleen nodig om te zien, dus voor de visuele oriëntatie. De spectrale samenstelling van het natuurlijke daglicht verandert in de loop van de dag en beïnvloedt zo de slaap-waakcyclus, het prestatievermogen en het welzijn van de mens. Human Centric Lighting (HCL)- verlichting houdt rekening met deze verbanden en verandert de spectrale samenstelling van het licht dynamisch analoog aan het natuurlijke verloop van het daglicht. HCL-licht wordt ervaren als bijzonder aangenaam en stabiliseert het bioritme en verbetert de leervermogen. HCL vereist regelbare armaturen (Tunable White-armaturen) en een lichtmanagementsysteem.

7. Welke producten zijn geschikt voor de LED-renovatie van schoolverlichting?  

Als Duits marktleider voor professionele verlichting bieden wij een brede waaier aan oplossingen die speciaal afgestemd zijn op scholen en de onderwijssector. Een perfect team zijn bijvoorbeeld de Opendo en het lichtmanagementsysteem LiveLink. Met een brede selectie aan installatiewijzen en lichtverdelingen (waaronder asymmetrische schoolbordverlichting) voorziet de Opendo elke schoolzone van uitstekend licht. Met het lichtmanagementsysteem LiveLink verloopt de koppeling in een netwerk snel en veilig, perfect voor smarte functies als sensorsturing en Human Centric Lighting. 

Alles welbeschouwd loont de omschakeling op smart en energie-efficiënt op verschillende vlakken: niet alleen voor een hogere energie-efficiëntie en duurzaamheid, maar ook voor een betere lichtkwaliteit en bijgevolg kwaliteit van het onderwijs in scholen.

Redactie
Isabel Sabisch
PR & Media
TRILUX
Categorieën
HCL
Sharing

Heb je hulp nodig?

TRILUX BENELUX

TRILUX BENELUX

Vestiging Amersfoort
Databankweg 28
3821 AL Amersfoort
Nederland
info@trilux.nl

Vestiging Antwerpen
Noordersingel 19
2140 Antwerpen
België
info@trilux.be

Vestiging Namen
Chaussée de Marche 879
5100 Naninne
België
info.bf@trilux.com

 

Tel. Amersfoort +31 33 4 55 77 10
Tel. Antwerpen  +32 (3) 375 24 10
Tel. Namen +32 81 41 36 41
TRILUX Wallonie-Bruxelles
Basics
Commerce
Tools and Services
TRILUX Intern